Wat zeggen de partijen over: Wonen & Leven

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van de BBB:

• BBB heeft oog voor jongeren die tegenwoordig tot ver na hun 30e thuis moeten blijven wonen en hun kansen op een eigen start in het leven steeds verder zien opschuiven.
• Wij maken het ontwikkelen van studentenhuisvesting interessant door ook erkende studentenhuisvesting als woonvorm toe te staan bij het aanvragen van huurtoeslag.
• De regelgeving omtrent kamerverhuur wordt versoepeld zodat het interessanter wordt om (al dan niet tijdelijk) een kamer te verhuren.
• Studieschuld niet meenemen bij de hypotheek, zoals was afgesproken bij het leenstelsel.
• Een koopwoning moet daarnaast weer voor meer mensen bereikbaar worden. Starters met lagere- en middeninkomens moeten geholpen worden bij het kopen van een huis, zoals dat in het verleden ook wel is gedaan met premie A-woningen. Wij willen een garantieregeling gericht op deze starters, waarbij rekening wordt gehouden met een zo min mogelijk prijsopdrijvend effect.
• BBB wil starters met lagere inkomens helpen bij het kopen van hun eerste huis, daarvoor zullen we samen met de gemeenten de inzet en mogelijkheden voor startersleningen uitbreiden.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van de BBB.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van BIJ1:

• We dwingen het recht op wonen wettelijk af. We verbieden het niet benutten van woningen en panden en heffen het kraakverbod op. We handhaven de bestrijding van leegstand actief, onder andere door middel van onteigening. Daarnaast voeren we zelfbewoningsplicht in en bestrijden we speculatie op de woningmarkt.
• We zorgen voor voldoende betaalbare woningen voor jongeren, studenten en starters. Daarnaast ontwikkelen we een nationale jeugdstrategie waarbij jongeren betrokken worden in de ontwikkeling van nieuwe jongerenwoningen. Ook worden jongeren op hun zestiende automatisch ingeschreven als woningzoekende in hun woonplaats.
• We zetten stevig in op de bouw van meer sociale huurwoningen en streven naar een woningvoorraad met ten minste 50% sociale huur. Dit doen we onder andere door beter grondbeleid: we verwerven actief private grond voor sociale woningbouw en maken het eenvoudiger om grond te onteigenen (bijvoorbeeld van leegstaande panden en huisjesmelkers) voor volkshuisvesting.
• We zetten extra in op het bouwen van passende, betaalbare en goede woningen voor jongeren en ouderen. De inkomensgrens voor sociale huur verdwijnt op den duur. Er komen voldoende sociale huurwoningen voor iedereen in Nederland. We stoppen met vrije-sectorhuur en middenhuur.
• We stimuleren wonen in zelfbeheer. We richten hiertoe onder andere democratisch georganiseerde, regionale wooncoöperaties op en stimuleren de garantstelling door derden (bijvoorbeeld gemeenten). Hierdoor wordt het voor wooncoöperaties makkelijker hun projecten te financieren. We nationaliseren alle bestaande woningcorporaties.
• We maken huren betaalbaarder, door de regels voor huurprijzen te koppelen aan het minimumloon. Het huurtoeslagsysteem wordt hiermee overbodig. We stoppen met het subsidiëren van koopwoningen door de hypotheekrenteaftrek af te schaffen. Het geld dat we hiermee besparen gebruiken we om meer toegankelijke en duurzame sociale huurwoningen te bouwen.
• Omdat wonen een recht is, mag het geen markt zijn waar beleggers rijk van kunnen worden. Wij beschermen huurders tegen huisjesmelkers. Huisjesmelkers kunnen niet langer hun zakken vullen over de ruggen van kwetsbare huurders. Zij maken misbruik van de wooncrisis door veel te hoge huurprijzen te vragen, onderhoud te verwaarlozen en soms zelfs huurders te intimideren. We beginnen met het onteigenen van de grootste private beleggers en particuliere huisjesmelkers.
• We maken huurcontracten voor onbepaalde tijd de standaard. Voor private huur stellen we een verhuurplafond in, gebaseerd op een eerlijk puntenstelsel. Hierin wordt de kwaliteit van de woning meegenomen.
• Makelaars, bemiddelaars of verhuurders die discrimineren, verliezen het recht om deze functies nog langer te beoefenen en worden vervolgd en onteigend.
• We maken beleid om kwetsbare huurders beter te beschermen en schaffen de kostendelersnorm af. Ook de partnertoets en inkomensafhankelijke bijdragen uit wetten zoals de Participatiewet schaffen we af. Zo maken we samenwonen ook voor mensen met een beperking makkelijker. We verbreden de mogelijkheden voor een urgentieverklaring, zodat slachtoffers van onveilige woonsituaties sneller geholpen worden. Voor de meest kwetsbare mensen creëren we een extra klasse binnen de sociale huursector, met huren die niet hoger zijn dan 350 euro per maand.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van BIJ1.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van het BVNL:

• Sta woningdelen en studentenhuizen weer toe en de druk op de woningmarkt zal, in elk geval in steden met veel jongeren, enorm afnemen.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van het BVNL.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van het CDA:

• We gaan onverminderd door met de gemaakte afspraken voor de bouw van bijna een miljoen woningen tot en met 2030, waarvan twee derde betaalbaar en met focus op starters, gezinnen en ouderen. Iedere gemeente bouwt daarbij 40% voor de middengroepen en gemeenten met weinig sociale woningbouw moeten daarmee aan de bak.
• We stimuleren dat jongeren sparen voor de aankoop van een woning. Daarvoor worden afspraken met banken gemaakt en een bijdrage verleend om te kunnen sparen voor de aankoop van een huis tegen een hogere en aantrekkelijkere rente.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van het CDA.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie:

• De ChristenUnie wil dat er 100.000 woningen per jaar bijkomen, waarvan een groot deel beschikbaar komt voor starters en senioren.
• Starters moeten hun wooncarrière kunnen beginnen. We moedigen gemeenten aan om de schaarste eerlijk te verdelen en een deel van de te bouwen en vrijkomende sociale huurwoningen te reserveren voor starters, die op hun beurt doorstromen zodra hun inkomensniveau dat toelaat. Het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen wordt vergroot, op voorwaarde van het ‘revolverende’ effect en het voorkomen van prijsopdrijving.
• De betaalbaarheid van huren staat onder druk door forse huurverhogingen. De maximale huurstijging moet onder de inflatie of CAO-loonstijging liggen, zodat de woonquote van huurders verbetert

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van de ChristenUnie.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van DENK:

• Vast contract blijft een vast contract. Flexibilisering willen we tegengaan. Werkgevers ontlasten wij door de loonbetaling bij ziekte in het tweede jaar te collectiviseren.
• We leggen wettelijk vast dat 40% van het aantal woningen sociale koop- of huurwoningen moeten zijn, 40% betaalbare middenhuur en 20% topsegment.
• Huurverhogingen die de koopkracht onder druk zetten worden zowel in de private als publieke sector aan banden gelegd.
• De huurtoeslag gaat omhoog.
• De huursector wordt gereguleerd zodat huurders een normale prijs gaan betalen voor hun huurwoning.
• We voeren een rentevrije hypotheek in, bijvoorbeeld in een huurkoop constructie. De overheid stelt dit aanbod verplicht of organiseert dit zelf.
• We maximeren daarom alle huurstijgingen, afhankelijk van het inkomen van de huurder. Voor mensen met een normaal inkomen stijgen de huren in de regel met maximaal 2% per jaar.
• Er komt een startersregeling waarmee starters rentevrij geld kunnen lenen om een woning te kopen.
• De hypotheekrenteaftrek wordt afgeschaft voor rijke pandjeseigenaren.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van DENK.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van D66:

• Het verhogen van het aantal studentenwoningen moet wat D66 betreft onderdeel worden van de Wet regie op de volkshuisvesting.
• We introduceren een doorbouwfonds om betaalbare en duurzame woningen te blijven bouwen. Hierbij kijken we ook nadrukkelijk naar de mogelijkheden voor optoppen, aanplakken en splitsen van bestaande woningen en ombouwen van andere gebouwen.
• We investeren in meer studentenwoningen. Minimaal een kwart daarvan zijn studentenhuizen met gemeenschappelijke ruimtes.
• Om het oplopende woningtekort aan te pakken, neemt het Rijk weer de regie over volkshuisvesting. De invulling van het sociaal grondrecht op huisvesting is primair de verantwoordelijkheid en taak van de overheid.
• Woningdeling moet gemakkelijker worden. Belemmeringen vanuit gemeenten, woningcorporaties en hypotheekverstrekkers moeten worden weggenomen.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van D66.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van FVD:

• Snel nieuwe woningen bouwen, met name in het middensegment.
• Studieschuld mag nooit worden meegerekend met hypotheekaanvraag. Afschaffen ‘Eigenwoningforfait’ bij volledige aflossing hypotheek (terugkeer wet Hillen).

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van FVD.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van Groenlinks-PvdA:

• We zien volkshuisvesting nadrukkelijk als een publieke taak. Via een nieuw op te richten Woningbouwfonds zorgen we voor een forse toename in de bouw van betaalbare en duurzame huur- en koopwoningen. De ambitie is dat er jaarlijks 100.000 woningen bijkomen, waarvan minimaal 40.000 sociale huurwoningen en 40.000 woningen in het middensegment (huur en koop). Daarom willen we een minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening met doorzettingsmacht.
• We bouwen aan volkshuisvesting waar we trots op kunnen zijn: hoogwaardige breed toegankelijke woningen naar Weens voorbeeld. Woningcorporaties krijgen weer de mogelijkheid om ook betaalbare huurwoningen voor middeninkomens te bouwen. Daarnaast verhogen we de inkomensgrenzen voor de sociale huursector zodat meer mensen hier een beroep op kunnen doen.
• We stimuleren transformatie, optoppen en splitsen van bestaande woningbouw. Met meer modulaire bouw kunnen woningen sneller aangepast worden aan veranderende omstandigheden. We moedigen mensen actief aan om hun woning met anderen te delen, onder andere door de kostendelersnorm te schrappen. Ook zorgen we ervoor dat iedere gemeente een leegstandsverordening opstelt en geven we gemeenten de mogelijkheid om eigenaren van leegstaande panden te belasten. Om bestaande woningen beter te benutten en de leefbaarheid van een buurt te vergroten mag Airbnb niet langer leiden tot permanente woningonttrekking. Om bestaande woningen beter te benutten en de leefbaarheid van een buurt te vergroten mogen woningen via platforms als Airbnb niet langer dan 90 dagen per jaar verhuurd worden. Platforms gaan voortaan openheid geven over de verhuur die via hen plaatsvindt, zodat gemeenten goed kunnen handhaven.
• Gelijke kansen op een woning voor jongeren. We bouwen voldoende bij om zowel het woningtekort voor starters als het kamertekort voor studenten aan te vullen. Om jongeren gelijke kansen te geven op de wachtlijst voor de sociale huur, willen we meer gaan experimenteren met toewijzing van woningen via loting.
• Meer zekerheid over de huurtoeslag en het huurcontract. De voorgestelde bezuiniging op de huurtoeslag gaat niet door. Jongeren en huurders met een huur boven de liberalisatiegrens krijgen recht op huurtoeslag. Dat betekent ook dat we de leeftijdsgrens voor de volledige huurtoeslag verlagen van 23 naar 18. De Wet vaste huurcontracten voeren we zo snel mogelijk in, zodat het vaste huurcontract weer de norm wordt. Huurtoeslag wordt ook beschikbaar voor onzelfstandige woonruimte zonder eigen huisnummer.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van Groenlinks-PvdA.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van JA21:

• Regie die gericht is op het wegnemen van belemmeringen op de woningmarkt.
• Kortere procedures en gestandaardiseerde eisen binnen het bouwproces.
• Wij willen doorstroom stimuleren zodat mensen in hun wooncarrière weer een passend thuis kunnen vinden.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van JA21.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van Nieuw Sociaal Contract:

• Investeringen van woningcorporaties om ten minste 350.000 huurwoningen te realiseren.
• Huisvesting van studenten is een groot probleem, we steunen regio’s met plannen voor ‘betaalbaar wonen op de campus’. Dit heeft tevens een positief effect op de beschikbaarheid van woningen in de stad.
• Het moet eenvoudiger worden om woningen te splitsen. Door de gezinsverdunning is er in veel woningen ruimte om ruimte te bieden aan bijvoorbeeld een student of starter. Dat is goed tegen de woningnood, en interessant voor de zittende bewoner.
• Het wordt eenvoudiger om leegstaande kantoren om te bouwen tot woningen.
• Op het moment dat iemand te groot woont, moet het mogelijk worden om van woning te ruilen met iemand die te klein woont. Dit zien we als een volkshuisvestelijk gewenste woningruil. Wij verwachten van woningcorporaties en gemeenten dat zij dit faciliteren.
• Misbruik van het puntensysteem bij kamerverhuur, met astronomische huurprijzen tot gevolg, moet worden tegengegaan. Het wordt eenvoudiger om een lagere huur af te dwingen als de verhuurder zich niet aan het puntensysteem houdt. De huurconstructies voor een kamervergunning worden herzien en de mogelijkheid om gezamenlijke huurcontracten te sluiten die enkel bedoeld zijn om regels te omzeilen wordt geschrapt. Er komen betere mogelijkheden voor hospitaverhuur.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van Nieuw Sociaal Contract.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van de PvdD:

• Het tekort aan studentenwoningen wordt opgelost door snel duurzame woningen te realiseren, bij voorkeur in leegstaande (kantoor)gebouwen. Waar een nijpend tekort is, kunnen flexwoningen worden ingezet, mits duurzaam en volledig herbruikbaar.
• Er blijven mogelijkheden om de huurprijzen te maximeren. We maken het woningwaardenstelsel (WWS) dwingend, zodat we excessieve huurprijzen tegengaan en voorkomen dat huisbazen in het puntensysteem voor kamers omzeilen. Huurwoningen in de vrije sector gaan ook onder het woningwaarderingsstelsel (WWS) vallen. Het WWZ wordt voor alle woningen verplicht. De WOZ-waarde van een woning wordt niet langer meegenomen in het woningwaarderingsstelsel: zo voorkomen we dat woningen in populaire gebieden veel punten krijgen met exorbitante toegestane huren tot gevolg. Huren gaan zo omlaag.
• De huren worden voor de komende vijf jaar bevroren.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van de PvdD.

Rechtstreeks uit verkiezingsprogramma van de PVV:

• Huurtoeslag verhogen.
• Meer woningen voor de Nederlanders: meer sociale huurwoningen, meer middenhuurwoningen en meer koopwoningen bouwen.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van de PVV.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van de SGP:

• Extra investeringen in betaalbare woningen, onder andere voor starters.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van de SGP.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van de SP:

• We maken een einde aan de woningnood. Een ministerie van wonen krijgt regie over de huisvesting en maakt een nationaal bouwplan voor de bouw van duurzame en betaalbare woningen. Dit wordt niet meer overgelaten aan de markt. Speculanten en investeerders die volkshuisvesting blijven zien als een middel om rijk te worden, pakken we harder aan. Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om vastgoedbazen te onteigenen bij langdurige leegstand. Op deze manier maken we woonruimte voor jongeren en starters en voor mensen met een beperking.
• Ieder mens heeft recht op een betaalbaar huis. Dat moeten we dan ook mogelijk maken. De
  overheid maakt het makkelijker om andere woonvormen toe te staan. De huren gaan de komende
  jaren niet omhoog, maar juist omlaag. Dat geldt ook voor de zogenaamde geliberaliseerde huren.
  We verbieden verkoop van sociale huurwoningen door woningcorporaties en stellen bij alle
  grote nieuwbouwprojecten eisen voor de bouw van betaalbare huurwoningen. Om de huurders
  minder afhankelijk te maken van de markt voeren we voor alle soorten woningen een maximale
  huurprijs in.
• De woningcorporaties worden verenigingen, zonder een winstoogmerk, waar de huurders het voor het zeggen hebben. Zij gaan samen democratisch bepalen waaraan de opbrengsten van de huur het best kunnen worden besteed. De winstbelasting voor woningcorporaties schaffen we af. Die wordt omgezet in een investeringsplicht voor de bouw van huizen, het onderhoud en de verduurzaming van oudere woningen en het bouwen van nieuwe voorzieningen in buurten.
• Huizen zijn er voor mensen om in te wonen en niet voor huisjesmelkers of speculanten om rijk mee te worden. Het beleggen in vastgoed pakken we aan door een ‘woonplicht’ in te voeren bij alle nieuwbouw (zodat je ook echt in een huis moet gaan wonen) en hogere overdrachtsbelasting vanaf het tweede huis. Mede door speculatie met grondprijzen is de grond veel te duur geworden. We stellen daarom voorwaarden aan ontwikkelaars die grond willen kopen om te bouwen. Het verbod op kraken heffen we op.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van de SP.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van Volt:

• Volt wil een volwaardig ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. De minister moet een eigen portefeuille krijgen en een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.
• Volt wil meer betaalbare koopwoningen voor starters met een middeninkomen, door versnelde uitbreiding van het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen.
• We moeten niet alleen betaalbaar bouwen, maar wonen ook betaalbaar houden. Volt is voorstander van de uitbreiding van de huurregulering naar het middensegment. Volt wil meer controles op eerlijke huurprijzen, ook als er wordt gewisseld van huurder. De gemeente moet proactief controles uitvoeren en boetes uitdelen als verhuurders de maximale huurprijzen niet respecteren.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van Volt.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van de VVD:

• We werken aan passende hypotheken. Om jongeren te helpen bij het kopen van een huis en de maandlasten naar beneden te brengen, stimuleren we dat meer starters gebruik kunnen maken van een startershypotheek. De mogelijkheden om een hypotheek te krijgen, vergroten we door de studieschuld minder te laten meetellen bij het afsluiten van een hypotheek. Voor zzp’ers komen er meer mogelijkheden om eenvoudiger een hypotheek af te sluiten.
• We remmen huurprijsstijging. We beperken de grootste stijgingen van de huren. Daarnaast zijn er complexe regels om de huurprijs te berekenen van een huis voorgesteld. Die willen we vereenvoudigen. Het beperken van de huurstijging moet niet leiden tot minder investeringen in woningen en het beleid hierover moet niet jaar na jaar wijzigen. We zorgen dat het voor kleine verhuurders aantrekkelijk blijft om een huis te verhuren.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van de VVD.

Rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van 50PLUS:

• De jaarlijkse huurverhogingen blijven de komende vier jaren beperkt tot de inflatieaanpassingen.
• Startersleningen moeten in alle gemeenten beschikbaar worden gesteld voor mensen die de 10% aanbetaling bij de aankoop van de eerste woning niet zelf kunnen opbrengen.

Lees hier het hele verkiezingsprogramma van 50PLUS.