Openluchtcolleges en bezettingen: wat is er allemaal aan de hand?

In 2015 werd de basisbeurs voor studenten afgeschaft en was het leenstelsel een feit. Door de invoering van het leenstelsel zouden er honderden miljoenen euro’s vrijkomen voor investeringen in de kwaliteit van het onderwijs. Tot nu toe lijken studenten er geen vruchten van te plukken.

Op dit moment wil het kabinet een zogenaamde doelmatigheidskorting invoeren: een bezuiniging van 183 miljoen euro. Actiegroep WOinActie is het zat en wil dat het kabinet flink over de brug komt. De organisatie stelde daarom twee eisen op: de bestaande plannen voor bezuinigingen op het wetenschappelijk onderwijs moeten van tafel en per jaar komt er 1,15 miljard extra geld voor het onderwijs. Op Prinsjesdag bleek dat deze eisen niet worden ingewilligd. Sterker nog, er wordt komend jaar juist 19,5 miljoen euro extra bezuinigd.

Van maandag 24 september tot en met vrijdag 28 september vond daarom een landelijke actieweek plaats. Op bijna alle universiteiten protesteerden studenten en docenten - onder de noemer #WoinActie – tegen de continue bezuinigingen, de toenemende werkdruk voor docenten en overvolle colleges. De acties beperkten zich tot colleges in de openlucht, debatten en het dragen van een protestsymbool (een rood vierkantje).

In Amsterdam kwamen de protesten afgelopen weekend tot een hoogtepunt: studenten van de UvA bezetten het P.C. Hoofthuis. De groep studenten protesteerde niet alleen tegen de bezuinigingen, maar ook tegen het gebrek aan diversiteit binnen de universiteit. “We willen dat het College van Bestuur het diversiteitsrapport in zijn geheel invoert. We vinden dat de UvA nog steeds te wit is, vooral als je het vergelijkt met de Vrije Universiteit. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de posters die hangen op onze universiteit, zie je weinig diversiteit in de mensen”, vertelt een woordvoerder van protestgroep Autonome Universiteit Postcolonial House (PCH) tegen AT5.

Maar er speelt nog meer. Het kabinet wil vanaf 2020 de rente op studieschulden verhogen om het leenstelstel betaalbaar te houden. De rente wordt op dit moment voor vijf jaar vastgezet. In 2020 verandert dit naar tien jaar, waardoor de rente hoger wordt. Een rekenvoorbeeld: een gemiddelde studieschuld is nu 21.000 euro. Het maandbedrag dat oud-studenten terugbetalen is ongeveer 70 euro. Als de rente tien jaar vaststaat stijgt dit tot zo'n 82 euro per maand. Maak je gebruik van de maximale termijn (35 jaar) om af te betalen? Dan ben je duizenden euro’s duurder uit.

Eten, drinken, een bezoekje aan de kapper of de fietsenmaker, ook dit wordt over ruim een jaar allemaal duurder. Vanaf 1 januari 2019 verhoogt het kabinet het lage btw-tarief van zes naar negen procent. En dat raakt studenten in de portemonnee. Voorzitter Tom van den Brink van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO): “Je maandlasten gaan er nu en in de toekomst fors door omhoog. Bij één keer meer lenen en één keer boodschappen merk je er misschien niets van, maar uiteindelijk scheelt dit flink in de portemonnee.”

Volgens de LSVb en ISO worden studenten ‘opnieuw in de kou gezet’ door het kabinet. “Studenten worden op deze manier dubbel geraakt. Ze worden gedwongen tot een hogere schuld en hogere uitgaven, terwijl de kwaliteit van hun onderwijs door forse bezuinigingen daalt'', zegt Carline van Breugel van de LSVb.